Sen dziecka w pierwszych latach życia

Nie istnieje jeden, wspólny wzorzec snu pasujący do każdego dziecka. Nie jest możliwe do przewidzenia czy zaplanowania, jak długo będzie spać niemowlę oraz kiedy i jak zmieni się jego rytm snu. Wiemy jednak, że w ciągu pierwszych lat, zwykle przez pierwsze 3-4 lata, potrzeby związane ze snem zmieniają się nieustannie. Czym są te potrzeby, kiedy i jak się zmieniają? Jakie podejście przyjąć w domu? Jakie łóżko dobrać, aby jak najlepiej odpowiadało potrzebom dziecka, ale także mamie i tacie?

Wspólne spanie z dzieckiem (co-sleeping): do jakiego wieku?  

Powszechnie wiadomo, że spanie blisko dziecka zalecane jest przynajmniej przez pierwsze 6 miesięcy lub nawet przez pierwszy rok życia dziecka. Taka praktyka określana jest mianem co-sleepingu i jest bez wątpienia preferowanym rozwiązaniem na pierwsze miesiące malucha po urodzeniu. Stopniowo, w miarę upływu miesięcy, dziecko będzie rosło, ale wielu rodziców nadal będzie odczuwało potrzebę i chęć posiadania dziecka w pobliżu, ponieważ zdecydowanie upraszcza to wieczorną i nocną opiekę nad dzieckiem. Szczególnie przydatne jest to na istotnych etapach rozwoju dziecka, na przykład gdy rozpocznie się ząbkowanie, odstawienie od piersi lub gdy mama wróci do pracy. Nie ma zalecanego momentu, po którym dziecko nie powinno już spać w tym samym pokoju, co jego rodzice. Dlatego należy zwracać uwagę na indywidualne zachowanie malucha, dać czas na rozwój i reagowanie na potrzeby własne i rodziny. Najważniejsze jest bezpieczne podejście do wspólnego spania, używanie odpowiednich do wieku, bezpiecznych i trwałych produktów, nawet gdy dziecko jest nieco starsze. Jest to szczególnie konieczne po pierwszych 6 miesiącach, kiedy Twoje dziecko zaczyna nabierać umiejętności motorycznych.  

Jak najlepiej kontynuować co-sleeping ?

Co zrobić, gdy chcesz kontynuować co-sleeping, jednak łóżeczko staje się dla dziecka za małe i przez to niebezpieczne? Wielu rodziców opracowuje własne rozwiązania typu „zrób to sam”, takie jak umieszczenie tradycyjnego drewnianego łóżeczka z podniesionymi bokami obok własnego łóżka. To rozwiązanie nie jest jednak idealne: z jednej strony może być niebezpieczne, ponieważ nie jest przymocowane do łóżka rodziców i może się przesuwać, tworząc lukę między nimi. Z drugiej strony pozostawione na miejscu drewniane listwy po stronie rodziców mogą utrudniać kontakt i być niepraktyczne podczas opieki nad dzieckiem. W Chicco mamy na to sposób. Najlepiej jest przygotować się od samego początku na dłuższy co-sleeping, kupując łóżeczko dla niemowląt, które pozwoli spać dziecku obok Ciebie już od pierwszych dni życia, aż do momentu, kiedy wszyscy poczujecie, że czas na kolejny krok. Łóżeczko Chicco Next2Me Forever pozwala na bezpieczny i długotrwały wspólny sen nawet po pierwszych wspólnych 6 miesiącach.

Pierwsze urodziny: faza przejściowa  

W momencie kiedy rodzice uznają, że nadszedł czas, dobrze jest zacząć dawać dziecku trochę więcej autonomii w kontekście snu, poprzez stopniową modyfikację jego nawyków. Okres ten może rozpocząć się, gdy dziecko ma około roku, choć niektóre dzieci są gotowe na ten krok już w wieku 9 miesięcy, podczas gdy inne mogą stopniowo przechodzić do tej fazy bliżej drugiego roku życia. Jednym ze sposobów na rozpoczęcie tej fazy jest pozostawienie dziecka w tym samym pokoju, co mama i tata, ale umieszczenie go w oddzielnm, tradycyjnym łóżeczku dziecięcym, z dala od łóżka rodziców. Jeśli dziecko w nocy woła mamę lub tatę, zamiast odpowiadać od razu, może minąć kilka chwil zanim zareaguejsz. Po dotarciu do łóżeczka sprawdź, czy dziecko nie rozkryło się lub czy coś innego nie zakłóca mu snu. Spróbuj położyć rękę na dziecku, aby je uspokoić, mów łagodnym głosem lub śpiewaj kołysankę bez podnoszenia go z łóżka od razu. Podczas tej fazy, którą można by określić jako fazę „przejściową”, przydatne będzie łóżeczko z możliwością podniesionych boków.

Od kiedy dziecko powinno zacząć spać w swoim pokoju?

Po fazie „przejściowej”, gdy dziecko wydaje się już oswojone z takim modelem nocnego odpoczynku, czas na kolejny ważny krok w kierunku bycia dużym dzieckiem: własny pokój. Ważne jest, aby moment ten nigdy nie zbiegał się z ważnymi wydarzeniami życiowymi, takimi jak przeprowadzka, rozpoczęcie żłobka, zmiana opiekunki lub powitanie nowego dziecka w rodzinie. Dodatkowo rekomendowane jest, aby dziecko w swoim pokoju korzystało z tego samego łóżka, w którym spało dotychczas. Daje to mu poczucie czegoś znajomego, gdy wprowadzi się do własnego pokoju. W pokoju powinny znajdować się również wszelkie pluszowe zabawki lub inne przedmioty, do których przyzwyczaiło się  dziecko. Ważną wytyczną dotyczącą bezpiecznego snu niemowlęcia, jest to, że nie należy umieszczać bezpośrednio w łóżeczku żadnych pluszowych zabawek lub innych przedmiotów. W łóżeczku znajdować się powinno wyłącznie prześcieradło i kocyk.

W stronę niezależności: łóżeczko Montessori

Z czasem dzieci posiądą bardziej rozwinięte zdolności umysłowe i motoryczne: na przykład spanie przez kilka godzin bez potrzeby obecności rodzica w pobliżu lub chodzenie bez potrzeby wsparcia. Dziecko stopniowo zacznie wykazywać dążenie do niezależności, którego nie należy interpretować jako niezależność od więzi rodzicielskiej, ale jako chęć samodzielnego robienia rzeczy w celu uczenia się i rozwoju. Potrzeby te staną się szczególnie widoczne w pierwszej połowie drugiego roku dziecka (około 15-18 miesięcy). Rodzice mogą zachęcać do autonomii, urządzając dom tak, aby dziecko mogło swobodnie i bezpiecznie się po nim poruszać bez napotykania przeszkód. Jeśli chodzi o czas snu, można skorzystać z łóżka Montessori. Jest to pół-otwarte łóżko ustawione na poziomie podłogi, takie jak Chicco Next2Me Forever, które daje dziecku swobodę bezpiecznego wchodzenia i wychodzenia.